Zmęczeni wielkomiejskim zgiełkiem? Odetchnijcie! Miejscówki na krótsze i dłuższe wypady
Kilometrowe wędrówki piesze, wyprawy rowerowe czy spływy kajakowe – któż z nas nie marzy o chwili wytchnienia? Czas te pragnienia wprowadzić w życie. Tym bardziej, że okolice dużych miast mają sporo do zaoferowania. Wystarczy godzinna podróż i już jesteśmy w innym świecie.
80 km od Wrocławia położone są pełne tajemnic Góry Sowie, podobny dystans mieszkańcy Trójmiasta mają do kaszubskich lasów i jezior. Zaledwie 30 km od Warszawy znajdują się ogromne tereny Kampinoskiego Parku Narodowego, raju dla piechurów i rowerzystów. Kraków ma Dolinę Prądnika, krainę formacji skalnych o najdziwniejszych kształtach, a Poznań – kosmiczny krajobraz rezerwatu przyrody Meteoryt Morasko
Naprawdę niewiele trzeba, by znaleźć się w każdym z tych miejsc
i przez kilka dni czy nawet godzin odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku
Zielone płuca Warszawy
Miejsc na wypady w okolicach Warszawy, podczas których możemy złapać kontakt z naturą, jest sporo, ale chyba nic nie może się równać Kampinoskiemu Parkowi Narodowemu. 38,5 tys. ha wpisanych na listę rezerwatów biosfery UNESCO stwarza odwiedzającym wiele możliwości.
Rosną tu sosny, dęby, brzozy, jesiony, olchy i topole. Występują też bagna i wydmy. Dwa główne pasma mają od 1,5 do 5 km szerokości, kilkadziesiąt kilometrów długości i nawet do 30 m wysokości. Kampinos to ostoja dla licznego ptactwa, m.in. żurawi, bocianów czarnych i białych czy sów błotnych. Symbolem parku jest łoś, ale można tu też spotkać dziki, sarny, jelenie i rysie.
Amatorzy pieszych wędrówek nie będą się tu nudzić – trasy mają ponad 360 km. Do najpopularniejszych należy szlak czerwony z Dziekanowa Leśnego do Brochowa (55 km). Prowadzi przez cały park ze wschodu na zachód. Pod drodze mija się m.in. ponad 400-letni dąb Kobendzy, XVI-wieczny kościół obronny w Brochowie i szlachecki dwór klasycystyczny w Tułowicach.
11,2 m – tyle ma w obwodzie Lesznowolska Topola (Kampinos) i jest najgrubszym drzewem w Polsce.
Kampinos to także idealne miejsce na wypady rowerowe. Kampinoski Szlak Rowerowy ma 144 km i wiedzie wokół parku. Można go podzielić na krótsze odcinki i wyruszyć np. z parkingu w Wólce Węglowej w kierunku Lasek. Warto zatrzymać się w Lipkowie, gdzie znajduje się klasycystyczny dworek i dawny park dworski z XVIII w. oraz w Osadzie Granica, niewielkim skansenie ludowego budownictwa puszczańskiego. Na trasie znajduje się także dwór i park w Żelazowej Woli, gdzie urodził się Fryderyk Chopin. Z kolei w Leoncinie urodził się żydowski pisarz Issak Bashevis Singer, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
W otulinie parku działa też wiele stadnin i ośrodków jeździeckich. Jak widać – dla każdego coś miłego.
Jeśli nie jesteście z Warszawy, nie szkodzi. Do stolicy również można wyskoczyć na krótki wypad, a następnie chcieć z niej uciec na łono natury. Gdzie się zatrzymać? Zacisznym miejscem, oczywiście jak na warunki stolicy, w którym można odpocząć po dniu zwiedzania, jest hotel Ibis Styles Warszawa Centrum, położony nad brzegiem Wisły. Pokoje wyposażone są w wyjątkowo wygodne łóżka.
Co kryją ojcowskie jaskinie?
Niespełna 25 km od Krakowa położony jest Ojców i Ojcowski Park Narodowy, najmniejszy w Polsce. W Dolinie Prądnika nie brakuje strzelistych skał, jaskiń, urwistych zboczy i wysokich wzniesień. Biegnący prze dolinę szlak pieszy (a w części także rowerowy) jest niezwykle malowniczy.
Spacer warto rozpocząć od ruin zamku w Ojcowie (pozostałości po warowni wzniesionej w XIV w. na polecenie Kazimierza Wielkiego), a następnie przejść do Zamku w Pieskowej Skale. Tuż obok znajduje się jeden z symboli parku, tzw. Maczuga Herkulesa, 25-metrowa pojedyncza skała. Idąc w głąb doliny docieramy do Kaplicy na Wodzie z 1901 r.

Jura Krakowsko-Częstochowska
Raj dla amatorów wspinaczki skałkowej. To tu swoje pierwsze kroki stawiało wielu himalaistów, m.in. Jerzy Kukuczka i Wanda Rutkiewicz.
Tym, co wyróżnia Jurę Krakowsko-Częstochowską, są liczne ostańce skalane i inne formacje skał wapiennych. Spacerując Doliną Prądnika, mijamy Igłę Deotymy. Obok skały rosną brzozy ojcowskie, bardzo rzadki gatunek drzew (na świecie znajduje się tylko 11 stanowisk). Następnie przechodzimy przez Bramę Krakowską, najsłynniejszą z kilku bram skalnych na terenie Jury, wysoką na 15 m. W przeszłości wiódł tędy szlak handlowy z Krakowa na Śląsk. Kolejny punkt to Góra Koronna, której zbocza pokrywają iglice i ostańce skalne. Na jej szczycie znajduje się zrekonstruowane obozowisko neandertalczyków, którzy zamieszkiwali to miejsce 60 tys. lat temu. Idąc dalej, mija się Skałę Rękawica, Chełmową Górę i Wzgórze Okopy - we wczesnym średniowieczu istniało tu grodzisko obronne. Warto też wspiąć się na skałę Janoszówka, na której zbudowano taras widokowy.
Na terenie parku znajduje się także ponad 400 jaskiń. Warto odwiedzić Jaskinię Ciemną, największą na całej Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Jaskinię Łokietka, do której prowadzi wąska szczelina skalna o długości 20 m czy Jaskinię Wierzchowską.
Ojców to tylko jedna z atrakcji Małopolski. Dlatego warto się tu zatrzymać na dłużej. Dobrym punktem wypadowym jest Kraków. Na nocleg polecamy wybrać hotel w samym centrum, skąd blisko do największych miejskich atrakcji, np. Mercure Kraków Stare Miasto, oddalone niespełna 10 minut spacerem od Bramy Floriańskiej czy Rynku Głównego.
Kosmiczne znalezisko
W granicach Poznania, na północnym stoku Góry Moraskiej (najwyższego wzniesienia Poznania – 153 m n.p.m.) znajduje się miejsce wyjątkowe – rezerwat przyrody Meteoryt Morasko. Tu ok. 5 tys. lat temu spadł deszcz meteorytów żelaznych. Były to odłamki tzw. syderytu, należącego do roju Perseidów, z którymi Ziemia spotyka się każdego roku w połowie sierpnia.
Rezerwat najlepiej zwiedzać, spacerując wytyczoną ścieżką dydaktyczną, choć przez te tereny przechodzi też żółty szlak z Piątkowa do Naramowic. Do dziś zachowało się siedem kraterów, w tym największe o średnicy 100 m. W 1914 r. odnaleziono tu pierwszą bryłę meteorytu o masie 77,5 kg. Z kolei największe znalezisko ważyło 271 kg. Wszystkie odłamki znajdują się na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Na świecie znanych jest około 200 tego typu kraterów uderzeniowych, jednak poza Poznaniem znajdują się jeszcze tylko dwa takie skupiska: w Estonii i Francji.
Cały teren pokryty jest cennym lasem dębowo-grabowym, tzw. grądem. Występuje tu także ponad 80 gatunków mchów, w większości rzadkich.
Srebrna Góra
Twierdza Srebrna Góra w Górach Sowich to największa twierdza górska w Europie i największa atrakcja militarna Dolnego Śląska. Powstała w latach 1765-1777, składa się z sześciu fortów i kilku bastionów. Odwiedzających po twierdzy oprowadzają żołnierze.
Kampinos
Kampinoski Park Narodowy to bogactwo historii. Znajdują się tu mogiły powstańców, partyzantów i Polaków rozstrzelanych w lasach w latach 1939-1944 przez Niemców (Palmiry). Warto zatrzymać się przy kościele obronnym w Brochowie i szlacheckim dworze z 1800 r. w Tułowicach.
Pieskowa Skała
Spacer malowniczą Doliną Prądnika rozpoczynamy od zamku w Pieskowej Skale. Jego początki sięgają XIV w. W XVI w. gotycki zamek przekształcono w renesansową rezydencję, a po II wojnie światowej zrekonstruowano. Mieści się tu Oddział Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu.
Jezioro Wdzydzkie
Jeziora Wdzydzkie z urozmaiconą linią brzegową, licznymi zatokami, wyspami i półwyspami są idealnym miejscem dla miłośników żeglarstwa oraz innych sportów wodnych. Wypożyczalnie sprzętu znajdują się we Wdzydzach Kiszewskich, Gołuniu, Wdzydzach Tucholskich, Lipie, a także Borsku.
Na tropie tajemnic
Dolny Śląsk kryje w sobie wiele atrakcji, a wśród nich Góry Sowie. Jedno z największych pasm polskich Sudetów ciągnie się przez 26 km. Najwyższe szczyty to Wielka Sowa (1025 m n.p.m.), Mała Sowa (972 m n.p.m.), Kalenica (964 m n.p.m.) i Słoneczna (949 m n.p.m.).
Przez Góry Sowie prowadzi mnóstwo szlaków pieszych o różnej długości i stopniu trudności. Główny Szlak Sudecki z Jedliny Zdrój na Wielką Sowę ma 38,5 km, ale na szczyt można też wspiąć się ze Świerków Dolnych, wówczas do pokonania jest tylko 9,6 km.
Rozwinięta jest także turystyka rowerowa. Trasy oznakowane wprost na drzewach są łatwiejsze, prowadzą głównie drogami stokowymi oraz szosami bez trudnych podjazdów. Z kolei szlaki Strefy MTB Sudety (trasę wskazują tabliczki przytwierdzone do drzew) są dużo trudniejsze, prowadzą najczęściej stromymi, kamienistymi ścieżkami.
Przez Góry Sowie przebiega też fragment Sudeckiego Szlaku Konnego, najtrudniejszego w Europie.
Największe atrakcje tych terenów to Twierdza w Srebrnej Górze (położona na wysokości ponad 600 m n.p.m.), Zamek Grodno (najstarszy na Dolnym Śląsku), wieża widokowa na Wielkiej Sowie, kościół św. Piotra i Pawła w Bożkowie w stylu śląskiego baroku czy Jezioro Bystrzyckie, największy akwen z kamienną tamą wysoką na 44 m. W sezonie można wypożyczyć tu kajaki i rowery wodne.
Góry Sowie z licznymi zamkami, pałacami, opuszczonymi kopalniami i sztolniami to kraina legend i tajemnic. Największa dotyczy hitlerowskiego projektu "Riese" (z niem. "Olbrzym"), sieci podziemnych tuneli prowadzących do olbrzymich sal różnego przeznaczenia. Mówi się, że Hitler chciał przenieść tu sporą część niemieckiego przemysłu zbrojeniowego, laboratoria i zagrabione podczas wojny bogactwa. Stąd wzięła się legenda słynnego "Złotego pociągu". Najciekawszym obiektem "Riese" jest Podziemne Miasto Osówka, zespół podziemnych korytarzy i hal o łącznej długości 1700 m oraz trzy sztolnie, z czego najdłuższa ma 450 m. Zalane korytarze przepływa się łodzią desantową.
Góry Sowie to tylko jeden z możliwych wyborów. Dolny Śląsk można odkrywać tygodniami. I tu także, podobnie jak w Krakowie, warto pomyśleć o dobrym punkcie wypadowym, który pozwoli poznać także uroki samego miasta. W sercu Wrocławia znajduje się m.in. Mercure Wrocław Centrum. Co ważne hotel od dworca kolejowego czy autobusowego, gdybyście chcieli odpocząć także od prowadzenia auta, dzieli kilkanaście minut spacerem.
Nad kaszubskim morzem
Wielogodzinne wędrówki piesze, wyprawy rowerowe, spływy kajakowe, żeglarstwo – wszystko to jest dostępne zaledwie 80 km od Gdańska. Wdzydzki Park Krajobrazowy, rozległe tereny (17,8 tys. ha) na północy Borów Tucholskich, to oaza ciszy i spokoju.
Główną atrakcją parku jest zespół rynnowych Jezior Wdzydzkich, który tworzą uformowane w kształcie krzyża jeziora: Wdzydze, Jelenie, Radoń i Gołuń. Kompleks, nazywany Kaszubskim Morzem, to także liczne naturalne wyspy. Największa – Ostrów Wielki – ma ok. 3 km długości i jest drugą co do wielkości wyspą jeziorną w Polsce. Najmniejsza to zaledwie kępa trzcin wyrastająca ponad lustro wody. Poza tym na terenie parku znajduje się aż 160 jezior i oczek wodnych.
Jezioro Wdzydze ma 72 metry głębokości i jest 6. w Polsce pod względem głębokości.
Wdzydzki Park Krajobrazowy to także lasy (63 proc. powierzchni) i torfowiska. Park najlepiej poznawać, wędrując po jednej z sześciu ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych (ich łączna długość to 29 km) lub z poziomu siodełka (osiem tras rowerowych to aż 179,5 km).
Park prezentuje się ciekawie również od strony wody. Spływy kajakowe organizowane są rzeką Wdą (szlak ma 210 km i prowadzi od Lipusza m.in. przez jezioro Schodno, Słupinko, Radolne i Wdzydze) oraz Trzebiochą (nieco ponad 20-kilometrowy szlak można rozpocząć na jeziorze Osuszno).
Jeziora Wdzydzkie to raj dla miłośników żeglarstwa i innych sportów wodnych. Z przystani "U Grzegorza" na jeziorze Jelenim można też wypłynąć w rejs statkiem.
Będąc w tych okolicach warto odwiedzić Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich, najstarszy skansen w Polsce z licznymi przykładami wiejskiej zabudowy drewnianej z terenu Kaszub z okresu od XVII do XX w. Godna uwagi jest również Kalwaria Wielewska we Wielu z początku XX w. Z kolei nad brzegiem jeziora Gołuń stoi drewniana wieża widokowa. Z poziomu 30 m rozciąga się niezapomniany widok na Kaszubskie Morze.